Wat een lawaai!

Een vaak gehoorde opmerking van leerkrachten, of andere mensen, over het werken met kleuters is: ja, het is wel leuk maar ze maken zoveel lawaai! Word je daar niet gek van? Ehm, nee, eigenlijk niet. Sterker nog, ik hoor het bijna niet (meer).. Maar waarom doen ze dit?

Terwijl ik dit schrijf en ik weet wat ik zo meteen ga typen moet een beetje lachen om mezelf, omdat ik mezelf op dat moment zo’n stereotype vind.. Degene die de beste spiegel is, hetgeen waar ik de meeste inspiratie uit haal, voor ‘zie je nou’ momenten zorgt is toch mijn eigen kind. Ik hoor je denken: ‘Ja hoor, daar heb je weer zo’n figuur’. Maar ik bedoel het in de positieve zin. Alles wat ik weet en lees over het gedrag en de ontwikkeling van het spelen bij jonge kinderen is dus echt niet verzonnen, het gebeurt gewoon onder mijn neus.

Maar even terug naar dat lawaai, of nou ja, eigenlijk is het meer ondersteuning van het spel. Want ook nog even terug naar die leerkrachten die het werken met oudere kinderen zo fijn vindt, omdat ze ‘ze lekker rustig kunnen werken’, bedank je kleutercollega’s maar. Dat lekker stil kunnen werken heeft namelijk te maken met het aansturen van jezelf. Het aansturen van je werkhouding, je gedachten en de taken die je moet uitvoeren. Het zijn metacognitieve vaardigheden. En eigenlijk doen jonge kinderen niet anders. Het grote verschil is alleen dat oudere kinderen verder zijn in hun ontwikkeling en deze vaardigheden dus al verder ontwikkeld hebben. Jonge kinderen werken aan deze vaardigheden door steeds hardop te verwoorden wat ze doen, wat er gaat gebeuren ( Ik citeer mijn kind: ‘oohh neee, daar komt een botsing aan! Help, dit is een noodgeval!).

Het is dus niet zo dat jonge kinderen zoveel geluid maken omdat ze denken ‘ik ga jouw rust eens even verstoren’, maar zij doen dit omdat ze deze ondersteuning dus echt nodig hebben bij het spel. De spelbeleving wordt op deze manier intens en het word ‘echt’. Om in onderwijstermen te spreken: de ontwikkeling van executieve functies vindt plaats.

Dus zo zie je maar; je kunt kleuters eigenlijk niet los zien van de rest van de basisschool. De echte basis wordt hier gelegd, maar de vorm waarin dit gebeurt is anders.